Интернационализација на мангата –САД

Со големо и неоправдано закаснување, ова е мојот текст на тема манга од третиот број на „Синдром“, со моментално изоставена рецензија на Голго 13. Уживајте.

Интернационализација на мангата –САД

Иако мангата во Јапонската уметност е присутна од XIXX век, а станува многу популарна и ја добива денешната форма непосредно по Втората светска војна, пробивањето и популизирањето на мангата на другите пазари започнува три децении подоцна. Успехот на мангата во САД, првенствено се должи на популарноста на анимето, кое веќе го имало освоено Американскиот пазар. Па така љубителите на аниме уште од 70те биле свесни за постоењето на манга и покажувале интерес за истата. Меѓутоа во тој период мангата била тешко достапна, пред сè поради јазичните разлики; додека било лесно да се најде превод за аниме на англиски, наоѓањето на преведена манга било многу потешко.

Но интересот за манга бил согледан и така во 80те години почнуваат да се појавуваат првите преведени манги на англиски јазик. Меѓу нив можеме да ги вброиме: Barefoot Gen, Golgo 13 (1986), Lone Wolf and Cub (1987), Akira (1988), Appleseed (1988), Ghost in the shell (90-те) итн. Од 90те години наваму популарноста на мангата континуирано расте, така да истата денес претставува значаен дел од пазарот на стрипови во САД, но и Канада со учество од 175 милиони долари во 2008та година.

Кратка историја на мангата

Серијалот на текстовите за мангата, објавени во македонскиот стрип магазин "Синдром", повторно од нашиот член Јордан Коцевски продолжува. Во вториот број текстот со наслов: Кратка Историја на Мангата

Поимот манга, како дел од јапонската уметност, се јавува на крајот на 18от и почетокот на 19от век. За прв пат се појавува во форма на сликовница во делото „Shiji no yukika“ од 1798 година на пoзнатиот јапонски поет, писател и уметник Santõ Kyõden. Сепак, од овој период најценети се книгите насловени како „Hokusai Manga“ (1814) на познатиот уметник кој принтал на дрво Hokusai (во светот познат по неговата слика „Големиот бран на Канагава“). Тоа што претставува револуционерно во овие книги е асортиманот на скици на овој уметник, а кои се поврзани како приказна.

Во 1874та година се појавува првиот манга-магазин насловен како „Japan Punch“, основано од Charles Wirgman во 1862 год., а како цртач се појавува Eshinbun Nipponchi. Но поради неговиот едноставен стил на цртање магазинот доживеал само три броја. И покрај неуспехот на овој манга магазин истото било инспирација за појава на нови манга магазини, како „Marumaru Chinbun“ (1877) и „Garakuta Chinpo“ (1879). Од останатите манга магазини вреди да се спомнат „Shonen Sekai“ (1895), „Shojo Sekai“ (1905) и „Shonen Pakku“ (1905), како први манги наменети за машки, женски, односно деца. Тоа што е интересно е дека сѐ до мај 1924 година, со појавата на манга магазинот „Kodomo Pakku“, сите претходни манги биле неми, односно за прв пат во ова списание се користат балончиња за говор.

Развојот на модерната манга започнува во периодот по Втората светска војна. Во овој период видно е културното влијание од САД преку нивните стрипови, филмови и цртани (посебно цртаните од Дизни), кои внесле некои промени во стилот на цртање на мангата. Појавата на „Astro Boy“ (1952) на Osamu Tezuka претставуваше стилистичка иновација во мангата. Tezuka воведе нов „кинематографски“ пристап во кој панелите се како филм, се менува кадрирањето –после далечен следи крупен кадар, се даваат детали од акцијата, се фаќа slow motion ефект и сл. Ваквиот негов стил е практикуван во сите манги кои следат потоа.
До денешен ден се развиени (и развиваат) голем број на жанрови и поджанрови на манга, наменети за различен целен пазар, а популарноста на мангата достигнува светско ниво. За ова повеќе во наредните броеви на „Синдром“.

*Објавените цртежи се дел од Hokusai мангата.

Манга, повеќе од јапонски стрип

Не е прв пост за дефиницијата на манга-та, ама сепак, секој придонес се важи. Особено овој, заради местото што го добил во стрип заедницата на Македонија. Фала многу на Јордан Коцевски за текстот објавен во македонскиот магазин Синдром, посветен на македонската стрип култура и уредуван од екипата на Макстрип интернет порталот
Наједноставното објаснување за тоа што претставува мангата би било дека тоа е јапонски стрип. Тогаш зошто ако мангата претставува стрип се нарекува со сосема поинакво име. Тоа се должи на фактот што и покрај тоа што мангата е стрип, сепак постојат бројни карактеристики кои ја прават поразлична од останатите стрипови. Првата воочлива разлика помеѓу мангата и стрипот е во форматот на изданијата. Стандардниот формат на интегралните изданија на мангите се помали во однос на стандардните интегрални изданија на пр. на Marvel и DC. Втората воочлива разлика е веднаш откако ќе го отворите изданието –а тоа е начинот на кој се читаат мангите. На место вообичаеното читање од лево на десно, мангите се читаат обратно –од десната кон левата страна. Ова и е причина поради која американските изданија имаат предупредување на последната страна од мангата (дека тоа не е прва) и упатство за читање.

Но и покрај овие разлика, она што навистина го прави јапонскиот стрип манга е стилот на цртање. Имено самиот манга стил на цртање е присутен во Јапонија уште од крајот на 18от век, но непосредно по Втората светска војна следи негова примена во јапонската стрип култура со одредени адаптации под влијанието на американските стрипови, со што во Јапонија почнува и појавата на модерните манги. Денес овој поим се однесува на јапонскиот стрип, нацртан и објавен во Јапонија, додека анимираните филмови цртани во манга стил се познати под името аниме. Карактеристично за манга стилот на сликање е специфичниот дизајн и изглед на личностите, пред сè лицето и експресиите, и тоа дека секогаш се црно-бели. Веднаш ќе познаете дека се работи за манга кога ќе ги видите крупните очи на личностите, нивното мало носе, и не нагласените усни, често претставени со само една црта. Покрај ова уникатноста на мангата е препознатлива по начинот на кој се дизајнира таблата и распоредот на сцените; балончиња за текст со различна форма како резултат на емоционална состојба на личноста која зборува; сцени во кои посебно внимание се посветува на позадината, а не на личноста; сцени со апстракна позадина; честа употреба на „линии на движење“ итн. Токму од овие причини мангата го носи ова име, а не називот јапонски стрип.