петок, 14 февруари 2014

Dorohedoro


Манга                                                                     
Пишува и црта: Кју Хајашида
Жанр: Хорор, трилер, црна комедија, акција, сеинен                                                                            





Каиман: Што ти рече човекот во мене?
Волшебник: Ми рече „ти не си тој.“
Каиман: Во тој случај ти не си ми повеќе од корист.


Дали сте се запрашале што би било ако Џ.К Роулинг (Harry Potter), Клајв Баркер (Hellraiser), и Квентин Тарантино (Reservoir Dogs и Pulp Fiction) имаат средба, и од таа средба произлезе заедничка соработка за некое фиктивно дело? Кју Хашијада го има дадено тој одговор во манга серијалот Dorohedoro.





Дупката е опасен град. Тоа е место каде демнеат озлогласени моторџиски банди и крупни криминалци. Дупката е воедно идеалното ловиште на волшебниците, кои ги користат жителите на градот како заморчиња во нивните експерименти на црна магија. Еден од нив е Каиман, проколнат да има глава на гуштер, оставен без сеќавања на неговиот живот пред клетвата. Но клетвата му носи и благодет: станува имун на магија. Заедно со Никаидо, девојката која го наоѓа онесвестен во улицата откако клетвата настапила, тие ловат волшебници. Секој фатен волшебник е делумно проголтан од Каиман каде се соочува со втора глава (најверојатно вистинската глава на Каиман) која треба да изврши идентификација-дали дотичниот волшебник е тој кој што го проколнал Каиман. По завршувањето на идентификацијата Каиман секогаш го поставува истото прашање: што рекол човекот во него? Без оглед на одговорот, Каиман ги погубува волшебниците. Веста за колењето на волшебниците стигнува до ушите на Ен, еден од старешините на волшебничкиот свет, кој ги назначува Шин и Нои, неговите најдобри платени убијци да тргнат по Каиман и Никаидо.


Примарна работа за која треба да и се даде заслуга на Хајашида е создавањето на интересен свет во кој добро се вклопуваат работи кои инаку не би можеле да се вклопат. Дупката е дупка во вистинска смисла на зборот. Градот, со сите свои рушевини, сиромашни населби, опасни и затемнети улички повеќе изгледа како место кое произлегува од некој дистописки сајберпанк филм. Во градот постојат две јасно изразени класи: обичните луѓе кои живеат во сиромашни услови и се честа мета на волшебниците и самите волшебници. Волшебниците се попривилегираната, елитна класа чие седиште не е во градот, туку во место кое може да биде достапно само преку нивните портали и само волшебник може да отвори портал. Но волшебниците не се типичниот вид на волшебници на кои сме навикнати. Да, тие користат некакви стари ритуали, мистични симболи, магични стапови, чудни растенија, жртвуваат змии и глувци за да создадат магија, но за разлика од волшебниците од Господарот на прстените или било која друга епска фантастика, овие волшебници се облечени во стил ала Долче и Габана, носат чевли од крокодилска кожа, имаат луксузни рачни часовници, или пак во други случаи преферираат поспортски тип на облека, возат мотори и автомобили итн. Една од уникатните карактеристики им е носењето маски, секоја маска претставува ранк на нивната припадност во општеството и ја претставува карактеристиката на најсилната магија кај носачот.


Иако на прв поглед се чини дека постои јасна граница околу тоа која е добрата, а која лошата страна, сепак таа граница станува млака кога имаме подобар увид во ликовите. Каиман има одмаздничка мисија во стилот на валканиот Хари и невестата од Kill Bill, но во тој поход ја губи главата (no pun intended) и убива луѓе кои немаат ништо лошо сторено спрема него или спрема други луѓе, а тоа создава страв кај оние блиски на Каиман кои мораат да го кријат фактот што откриле дека имаат магични способности во средина на неволшебници. Од друга страна поинаку се гледа на „негативците“ кога некои работи во минатото излегуваат на виделина, и некако тешко е да не развиеш симпатии кон тимот на Шин и Нои.


Доколку светот и тродимензионалноста на ликовите не е доволна, она што му дава на Dorohedoro додатна предност е и самиот цртеж. Хајашида црпи инспирации од Цутому Нихеи (Blame, Biomega) за деталите во светот и Кацухиро Отомо (Akira) за изгледот на ликовите. Комбинацијата на различни стилови се покажува како добитна за Хајашида преку која одлично ја доловува атмосферата и морничавоста во секој дел од градот-нестабилни згради, разрушени куќи небаре биле под силен артилериски оган, градежен отпад и ѓубре на секој чекор, сомнители и тмурни лица како се греат покрај запалени контејнери, гротескни појави кои се последица на експериментите на волшебниците...



А сепак во целата таа морбидност свое место наоѓа и хуморот, кој, изненадувачки добро е сместен на вистински места во стрипот. Има ситуации каде гледаме како волшебник во својот свет лета со најновиот модел на Honda летечка метла, ситуации каде еден од помошниците на Ен е гризнат од зомби и зомби помошникот служи како comic relief или моменти каде Каиман се плаши од духови и стравот го изразува како Scooby Doo. А таквите моменти не тераат да се запрашаме дали сериозноста е трол мамка на Хајашида?




Dorohedoro нуди од се' по нешто кое може да ги задоволи вкусовите на повеќе лица-фантазиски свет за оние кои сакаат да видат нешто што не паѓа во клишеата на воспоставената волшебничка фантастика, исполнет со добро смислени ликови и изненадувачки пресврти кои можат да се разберат само преку призмата на бизарните закони на магијата.










среда, 15 јануари 2014

Barefoot Gen: A Story Of Hiroshima

Манга                                                                                                            
Пишува и црта: Кеиѓи Наказава
Жанр: Драма, трагедија
Број на книги: 10





















„Името на главниот лик, Ген, има неколку значења. Може да значи „корен“, или „потекло“ на нешто, но и „елементарно“ во смисла на атомски елемент, како и „извор“ на виталност и среќа. Замислував како Ген цврсто стои на тлото на запалената земја на Хирошима и го подигнува својот глас против војната и атомското оружје. Ген е моето алтер его, а неговото семејство е како моето. Епизодите во Босиот Ген се базираат на вистински настани кои ми се случија мене и на други жители на Хирошима.“

Кеиѓи Наказава


Во доцните 70 - ти, Кеиѓи Наказава, автор на стрипови за настаните во Хирошима во Втората светска војна се бореше со мноштвото издавачи и државни цензори за објавувањето на неговото дело, Hadashi No Gen (Босиот Ген), приказна за детството на Кеиѓи во времето пред и по крајот на војната поради „непристојна содржина.“ И покрај проблемите, една мала група фанови на Наказава формира волонтерска група наречена Проект Ген, помагајќи му на авторот Gen да биде преведен на англиски јазик и воедно да го објават во САД и повеќе европски земји.



1945 г. Јапонија води очајна битка на два фронта: од северот Советскиот Сојуз агресивно ги завзема помалите острови, од истокот САД немилосрдно ги бомбардира јапонските градови. Само Хирошима е поштедена од бомбардирањата. Додека повеќето жители се чудат зошто токму нивниот град е нечепнат од нападите, тоа не ги засега браќата Ген и Шинѓи, деца на родители етикетирани од заедницата како предавници поради нивните антивоени ставови. На 6 август истата година американскиот бомбардер Enola Gay ја спушта атомската бомба Little Boy врз Хирошима. 70 000 цивили загинуваат како резултат на експлозијата, меѓу кои и таткото, постарата сестра и помалиот брат на Ген, а исто толку умираат од последиците на радијацијата до крајот на годината. 



Има многу причини зошто се правени обиди Hadashi No Gen да биде маргинализиран и цензуриран во домашната јавност. Gen не е само приказ на реалноста и трагичната судбина на луѓето во Хирошима после бомбата. Gen предизвикува соочување со многу болни работи од рана која во времето на издавањето на мангата сеуште не можела да биде излечена. Ген Накаока припаѓа на семејство кое во градот било означено како предавничко и на секој начин дискриминирано од сограѓаните. За да бидат спасени од кривичен прогон, предавниците морале да дадат барем еден член од семејството да служи во војската, иако и тоа не им гарантирало некоја сигурност од понатамошни непријатности. Причината е поради ставовите на татко му Даикичи кој јавно се противел на ангажирањето на Јапонија во војната. Ова мислење наидува на негодувања не само кај воените регрутери и полиција туку и кај неговите соседи, во време на народна задоеност од национализам и верност кон боженствениот статус на императорот, верувајќи во евентуална победа против антифашистичката коалиција. Не велам дека случувањето со бомбата е оправдано, стојам на ставот дека настаните во Хирошима и Нагасаки се рамни со воено злосторство, но реалноста укажува на присуство на многу маани и непријатни вистини: никој не може да избега од сопствените гревови, нема невини страни во војна.



Иако Gen дава увид во национализмот и неправдите кои ги трпат луѓето поради неистомисленост како една од главните теми во мангата, сепак тоа паѓа во сенка на нешто што ќе ги стави луѓето на тежок испит: како  се справуваат луѓето пред лицето на еден новооткриен терор? Одговорот станува подепримирачки со секоја пролистана страна: однесувањето кај оние кои ја преживуваат експлозијата секој да се грижи за себе е на некој начин разбирливо, можеби е разбирливо што никој не доаѓа да му помогне на Ген и мајка му да ги спаси членовите на своето семејство затрупани во сопствената куќа на која се наближуваат пламените јазици, можеби е разбирливо што луѓе во организирани групи вршат грабежи врз преживеани семејства во надеж дека ќе најдат храна, можеби е разбирливо што сурово се казнуваат сирачиња само затоа што украле неколку шеќерни репи од човек кој може да си дозволи многу работи, можеби е разбирливо што луѓето од околните градои не им даваат засолниште на бегалците бидејќи не се во состојба и самите да се издржуваат... можеби и ние не би биле поинакви во таква ситуација... можеби...

А сепак во целата таа трагедија едно момче наоѓа внатрешна сила да ја спаси својата мајка од работ на самоубиство после големата трагедија, и дава воља за живот на девојка со изгорено лице која има амбиции да биде театарска глумица, му дава засолниште на дете кое го изгубило целото семејство и го чува како родено братче, му дава инспирација на тешко повреден уметник да продолжи да црта иако останува траен инвалид. Неговата борба дава светлина во многу оштетени човечки судбини и надеж она што е останато од добрина и радост да се врати кај луѓето.



„Во 1966 г. почина мајка ми во болницата за жртвите од атомската бомба во Хирошима. Кога отидов да и ги земам коските од крематориумот, се шокирав. Немаше преостанато коски во пепелта на мајка ми, како што по обичај има после кремирање. Цезиумот и ги изел коските до точка на распаѓање. Бев обземен со гнев. Се заколнав дека нема да им простам на јапонските милитаристи кои ја започнаа војната, ниту на американците кои толку лежерно ја спуштија бомбата.“


Hadashi No Gen прогонува. Gen се втиснува во умот како лош сон. Да се сеќавате на сликите од оваа манга е како да се сеќавате на настани од сопствениот живот, а не на авторот. Gen без воздржување ги опишува вистинските последици од атомската бомба. Нема мутирани Годзили или супермутанти, само трагична реалност. Но воедно носи и оптимизам. Наказава верува дека неговата приказна може да не' предупреди на злото, дека човештвото може да се поправи и да работи за заедничко добро. Ген е олицетворение на доблести како што се добрината, храброста и жртвуваноста. Вербата на Наказава во доброто би можела да се нарече наивна, но останува фактот дека уметникот зборува за своето преживување - не само за настаните кои ги доживеал, туку и за филозофско-психолошката основа на тоа преживување. Неговото дело е хумано и укажува на важноста на сочуството доколку сакаме човештвото да има иднина.